Quan hệ giữa Việt Nam và Israel, Iran

1. Quan hệ Việt Nam – Israel

1.1 Thiết lập quan hệ

• Thiết lập ngoại giao từ năm 1993.
• Israel mở Đại sứ quán tại Hà Nội năm 1993, Việt Nam mở Đại sứ quán tại Tel Aviv năm 2009.

1.2 Hợp tác nổi bật

• Thương mại: FTA ký năm 2023, kim ngạch đạt ~2,2 tỷ USD/năm.
• Nông nghiệp công nghệ cao: Hợp tác chuyển giao kỹ thuật tưới nhỏ giọt, nhà kính.
• Quốc phòng: Israel cung cấp UAV, công nghệ an ninh mạng, thiết bị cảnh báo sớm.
• Giáo dục: ~2.000 sinh viên Việt Nam học tập tại Israel theo diện thực hành nông nghiệp.

1.3 Điểm đặc biệt

Israel là một trong số ít quốc gia tiếp nhận thuyền nhân Việt Nam sau năm 1975, thể hiện sự gắn kết nhân đạo giữa hai quốc gia.

1.4 Chính sách Việt Nam

Việt Nam áp dụng chính sách “ngoại giao cây tre” – mềm dẻo nhưng kiên định, vẫn duy trì hợp tác với Israel dù tình hình Trung Đông căng thẳng.

2. Quan hệ Việt Nam – Iran

2.1 Thiết lập quan hệ

• Thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1973.
• Hai bên duy trì Đại sứ quán tại Hà Nội và Tehran.

2.2 Hợp tác nổi bật

• Thương mại: Kim ngạch khoảng 100 triệu USD/năm.
• Hàng xuất từ Việt Nam: Gạo, cà phê, cao su, thủy sản.
• Hàng nhập từ Iran: Dầu mỏ, phân bón, hóa dầu.
• Văn hóa: Quan hệ lịch sử từ thế kỷ 15, chia sẻ truyền thống văn minh phương Đông.

2.3 Hợp tác quốc phòng – an ninh

• Chủ yếu ở mức đối thoại, bảo hộ công dân và chống khủng bố xuyên quốc gia.
• Không có hợp tác sâu như với Israel do ảnh hưởng của các lệnh trừng phạt quốc tế.

2.4 Tình hình hiện tại

Việt Nam duy trì trung lập, khuyến cáo công dân hạn chế đến vùng chiến sự nhưng không cắt đứt quan hệ với Iran.

3. Tóm tắt so sánh

Quan hệ thương mại và an ninh giữa Việt Nam và Israel

1. Thương mại song phương

• Kim ngạch thương mại năm 2023: ~2,2 tỷ USD.
• Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) được ký tháng 7/2023, là FTA đầu tiên của Israel với một quốc gia Đông Nam Á.
• Dự kiến giúp tăng gấp đôi kim ngạch trong 5 năm tới.
• Hàng hóa Việt Nam xuất sang Israel: nông sản, dệt may, thủy sản, cà phê.
• Hàng hóa nhập từ Israel: máy móc, thiết bị công nghệ cao, công nghệ tưới tiêu.

2. Hợp tác an ninh – quốc phòng

• Hợp tác chuyển giao công nghệ quốc phòng như UAV, thiết bị bảo hộ, an ninh mạng.
• Israel nhiều lần tổ chức triển lãm quốc phòng tại Việt Nam (VIDEX).
• Phù hợp chiến lược phòng thủ “thực dụng – tiết kiệm” của Việt Nam.

Quan hệ thương mại và an ninh giữa Việt Nam và Iran

1. Thương mại song phương

• Kim ngạch thương mại hiện tại: khoảng 100 triệu USD/năm.
• Mục tiêu: nâng lên 2 tỷ USD nếu dỡ bỏ cấm vận.
• Việt Nam xuất sang Iran: gạo, cà phê, cao su, than đá.
• Nhập khẩu từ Iran: dầu mỏ, hóa chất, phân bón, nhựa, dược liệu.
• Thách thức: lệnh trừng phạt quốc tế, thanh toán và vận chuyển khó khăn.

2. Hợp tác an ninh – quốc phòng

• Không sâu như với Israel.
• Chủ yếu ở mức trao đổi đoàn ngoại giao, bảo hộ công dân, đối thoại tại Liên Hợp Quốc.
• Việt Nam duy trì chính sách trung lập, không can thiệp vào căng thẳng khu vực.